Een eerste verkenning van de “decarbonisatie” onderzoekssamenwerkingen van Shell

[Dit stuk hebben we origineel in het Engels geschreven, en vertaald met Deepl – excuses als er fouten in het Nederlands staan]

Shell Nederland heeft een lijst gepubliceerd van 137 huidige samenwerkingen met de academische wereld, samen met een verklaring van Frans Everts waarin hij beweert dat Shell de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs ondersteunt en zijn voortdurende samenwerking met de academische wereld verdedigt. Het classificeert 99 samenwerkingen als “decarbonisatie”, 36 als “generiek” en slechts 2 als “fossiel”.

Hoe zien de “decarbonisatieprojecten” van Shell eruit?

In de categorie “decarbonisatie” vinden we:

23 vermeldingen voor waterstof (waarvan er 3 groene waterstof specificeren);
17 voor het afvangen, gebruiken of opslaan van kooldioxide,
10 voor elektrische voertuigen en hun infrastructuur
9 voor windenergie, en
2 voor zonne-energie.

Andere belangrijke onderwerpen zijn energieopslag en biomassa-chemie.

De categorie “decarbonisatie” omvat ook blauwe waterstof, wat gemaakt wordt van fossiel gas. Blauwe waterstof gaat gepaard met aanzienlijke emissies tijdens de winning, het transport en het koolstofafvang- en opslaggedeelte van de productie, zelfs als de kooldioxide die vrijkomt als onderdeel van het proces wordt vastgelegd. Het voordeel ervan ten opzichte van fossiel gas is in twijfel getrokken in academisch onderzoek. De Hydrogen Science Coalition geeft een genuanceerd beeld van het gebruik (en misbruik) van waterstof bij het koolstofvrij maken van de economie.

Global Witness ontdekte onlangs dat Shell in de VS investeringen inclusief fossiel gas heeft geclassificeerd als “Renewables and Energy Solutions”, en Follow the Money ontdekte dat wanneer de EU-normen worden gebruikt, slechts 3% van Shell’s investeringen in 2021 “groen” kunnen worden genoemd, terwijl Shell beweerde dat 12,5% groen was (zie figuur). Dit creatieve gebruik van de term “decarbonisatie” is dan ook niet geheel onverwacht.

Figuur van Follow the Money. Links in het rood staan de 2,2 miljard euro (12,5%) van de investeringen in 2021 die Shell als “groen” classificeert, terwijl slechts 0,55 miljard euro (3%), rechts weergegeven, volgens de EU-taxonomie als “groen” zou kwalificeren.

Andere vermeldingen, zoals “methaantechnologie”, “koolwaterstoffiltratie” of “Fischer-Tropsch-synthese” werden geclassificeerd als “generiek”. Zonder meer over het project te weten, is het onmogelijk om te zeggen op welke use case deze projecten gebaseerd zijn: fossiel of hernieuwbaar. Fischer-Tropsch synthese wordt bijvoorbeeld gebruikt om vloeibare/gasvormige koolwaterstoffen te maken uit koolmonoxide, dat op zijn beurt meestal afkomstig is van steenkool of fossiel gas – hoewel het ook afkomstig kan zijn van biomassa.

We konden 21 projecten niet classificeren, omdat we niet genoeg wisten over het project (Shell geeft slechts een korte beschrijving van elk project en sommige projecten komen niet voor in de gegevens die we tot nu toe hebben en we konden er ook geen informatie over vinden op internet).

Welk onderzoek komt er van gesponsorde professoren?

Bijzonder interessant zijn de gesponsorde hoogleraren (8, aan 3 universiteiten) en assistent-hoogleraren (3). Zes van hen – waaronder 2 die Shell heeft geclassificeerd als “decarbonisatie” – hebben sinds 2018 papers gepubliceerd over technologie voor de productie, het transport of de verwerking van fossiele brandstoffen:

Er zijn ook 6 vermeldingen die te maken hebben met de financiering van of samenwerking bij een studie of stage.

Hoe valt “decarbonisatie”-onderzoek te rijmen met de bedrijfsplannen van Shell?

Recente publieke verklaringen over de weg die Shell aflegt van duurzame energiebronnen en terug naar olie en gas, lijken in tegenspraak met de bewering dat samenwerking met Shell “essentieel is voor schonere energie”. De vraag blijft – zelfs als Shell meewerkt aan onderzoek naar “decarbonisatie”, zullen deze technologieën dan daadwerkelijk werkelijkheid worden? En, gezien het feit dat nieuwe olie- en gasprojecten onverenigbaar zijn met de doelstellingen van Parijsakkoord, in hoeverre zijn deze “decarbonisatie”-onderzoeksprojecten een greenwash voor het imago van Shell?

Laat ons weten wat je denkt via LinkedIn.